Erozja wietrzna

Erozja wietrzna jest obserwowana przeważnie na terenach płaskich, o znacznym nasileniu wiatrów i przeważnie jednokierunkowym ich działaniu. Erozji tego typu poddane są głównie gleby lekkie, piaszczyste, jak również czarnoziemne, a przy intensywnej uprawie narzędziami także gleby torfowe. Na niektórych terenach erozja wietrzna pojawia się dopiero po rozpoczęciu uprawy i zamianie ugorów w pola uprawne. Średnia roczna prędkość wiatru na terenach zagrożonych erozją wynosi około 3—6 m/sek, w niektórych wypadkach zakres ten jest szerszy. Maksymalne prędkości wiatru wynoszą około 20—25 m/sek, dochodząc w porywach nawet do 60—80 m/sek. Erozja wietrzna występuje zazwyczaj na terenach nie zagrożonych erozją wodną, i odwrotnie. Tereny zagrożone erozją wietrzną występują zarówno na wybrzeżu morskim (Dania), jak i w głębi lądu (Austria, Polska, Węgry, ZSRR). Szeroko stosowanym sposobem walki z erozją wietrzną jest sadzenie pasów ochronnych z drzew lub krzewów. Szerokość pasów wynosi od około 2 m do około 10 m, stosowane odstępy między pasami — najczęściej około 150—300 m, niekiedy i więcej. Powierzchnia zajmowana przez pasy ochronne wynosi około 1—2% ogólnego obszaru uprawnego. Przygotowanie gleby pod siew lub sadzenie pasów ochronnych polega zwykle na orce pługiem zwykłym lub plantacyjnym albo bruzdowaniu pługiem dwustronnym. Sadzenie pasów odbywa się niekiedy ręcznie lub przy użyciu specjalnych siewników lub sadzarek. Jako zabezpieczenie przed erozją wietrzną stosuje się niekiedy zakładanie sadów. Zagrożone erozją wydmy są obsiewane trawą lub zadrzewiane roślinnością o dużej odporności, np. sosną górską. Innym zabezpieczeniem przed erozją wietrzną jest możliwie ciągłe pozostawianie pól uprawnych pod przykryciem roślinnym. W tym celu stosowane są specjalne metody uprawy, polegające na spulchnianiu bez odwracania skiby, z pozostawieniem ścierniska na powierzchni. Stosowana dawniej w tym celu orka bezodkładnicowa okazała się mało skuteczna (ZSRR). Obecnie używane są specjalne kultywatory ,,płaskotnące“ wyposażone w części robocze o dużej szerokości (około 0,8 m na 1 łapę w USA i około 1,5—2,5 m na 1 łapę w ZSRR), pracujące na głębokości do 16 cm, niekiedy nawet do 25—30 cm. Do uprawy uzupełniającej stosowane są niekiedy tzw. kultywatory drążkowe (ZSRR), których części robocze mają postać drążków kwadratowych o przekroju około 6 cm2, zagłębionych podczas pracy w glebie do 10 cm i obracających się pod wpływem napędu od kół kultywatora. Do siewu zbóż na pozostawionym ściernisku używa się specjalnych siewników, wyposażonych w głęboko rowkujące części robocze. Przy uprawie buraków i ziemniaków resztki po zbiorze są pozostawiane na powierzchni pól, a pola te nie są zaorywane w jesieni. Dobre wyniki daje też w tym zakresie rozrzucenie pewnych ilości obornika. Stosuje się również wysiewanie jęczmienia jako rośliny osłaniającej pomiędzy rzędy buraczane i następnie wypielanie go, gdy buraki wyrosną dostatecznie (Anglia). Rzędy uprawy są prowadzone prostopadle do najczęstszych kierunków wiatru. W warunkach skrajnego zagrożenia (praca na wydmach) niekiedy konieczne jest ograniczenie upraw rolniczych wyłącznie do prac ręcznych, aby zmniejszyć do minimum poruszanie gleby.