Piąty stopień mechanizacji

Piąty stopień mechanizacji M5, czyli tzw. stopień automatyzacji, obejmuje prace wykonywane głównie bez udziału człowieka, przez maszyny lub urządzenia, w których główną siłą napędową jest silnik mechaniczny, sterowany przy użyciu automatycznych urządzeń. Jeśli maszyny te lub urządzenia pracują bez potrzeby stałej ingerencji człowieka, mówi się wówczas o automatyzacji procesu w układzie zamkniętym. Przykłady: w pracach polowych — automatyczne zraszanie; w pracach podwórzowych — automatyczne dostarczanie wody (hydrofor-poidła), automatyczne suszenie ziarna, automatyczne zadawanie pasz, automatyczne usuwanie obornika, samoczynne dojenie połączone z chłodzeniem i pakowaniem mleka, samoczynna klimatyzacja pomieszczeń; w pracach konserwacyjnych — automatyczne mycie maszyn, układy automatycznego smarowania połącżeń ruchowych maszyn; w pracach warsztatowych — automatyczna obróbka części maszyn (śrub, nitów, tłoków itp.). Rola człowieka ogranicza się w tym wypadku najczęściej do okresowego nadzoru polegającego na włączeniu urządzeń, okresowym sprawdzaniu prac urządzeń, wykonywaniu w miarę potrzeby drobnych regulacji, konserwacji itp. Do piątego stopnia mechanizacji zalicza się również prace, w których wszystkie czynności robocze są wykonywane samoczynnie przez maszynę zaopatrzoną w automatyczne urządzenia sterujące przebiegiem roboczym, udział zaś człowieka sprowadza się jedynie do kierowania wieloczynnościową maszyną zautomatyzowaną i ewentualnego regulowania jej programu przerobowego zgodnie ze zmieniającymi się warunkami pracy. Mówi się wówczas o automatyzacji procesu w układzie otwartym. Przykłady: w pracach polowych — kombajnowy zbiór zbóż lub roślin okopowych, przemysłowych; w pracach podwórzowych — automatyczne zadawanie pasz dla zwierząt, przygotowanie pasz przy użyciu wieloczynnościowych maszyn (np. kolumna parnikowa o działaniu ciągłym); w pracach konserwacyjnych — napełnianie zbiorników paliwem za pomocą automatycznej liczącej stacji paliwowej, pompowanie opon przy użyciu samoczynnej sprężarki i podłączenia przewodu z miernikiem ciśnienia; w pracach warsztatowych — prace na obrabiarkach półautomatycznych. W tym wypadku mamy do czynienia z całkowitą automatyzacją tylko poszczególnych operacji technologicznych w odróżnieniu od pełnej automatyzacji, obejmującej całość procesu technologicznego. Pomimo niepełnego zautomatyzowania procesu jego wskaźnik mechanizacji jest bardzo wysoki.