Tarcie gleby

W trakcie przesuwania się gleby po powierzchni części pracującej narzędzia występuje opór wywołany tarciem. Odróżniać przy tym trzeba tarcie zewnętrzne, jeśli powierzchnia przesuwania się jest np. powierzchnią metalową (lemiesza, odkładnicy), od tarcia wewnętrznego, gdy chodzi o przesuwanie się cząstek gleby. Tarcie zewnętrzne oznacza współczynnik tarcia f, który określa siłę tarcia jako wprost proporcjonalną do nacisku skierowanego prostopadle do powierzchni przesuwania się, czyli P = fN. Współczynnik tarcia zewnętrznego po powierzchni stalowej (dla gleb o naturalnej strukturze) waha się w granicach od f = 0,2 do f = 0,8, a niekiedy dochodzi do znacznie większych wartości. Współczynnik ten wzrasta ze wzrostem wilgotności gleby, przy czym gwałtowny wzrost tarcia można zauważyć wówczas, gdy wilgotność gleby dochodzi do 55—60% kapilarnej pojemności wodnej; przy tej wilgotności tarciu towarzyszy przylepianie się gleby do powierzchni metalu, co powoduje dalszy wzrost tarcia. Dla gleb strukturalnych współczynnik tarcia jest mniejszy od współczynnika tarcia dla gleb niestrukturalnych, a dla gleb lekkich — mniejszy od współczynnika tarcia dla gleb zwięzłych.