Kryterium jednorodności i podobieństwa procesu technologicznego

Biorąc pod uwagę określenie „stopień mechanizacji”, przy rozpatrywaniu poszczególnych procesów technologicznych mechanizacji prac w rolnictwie dowolnie rozpatrywany proces technologiczny może być oznaczony jako jednorodny lub niejednorodny. Proces technologiczny określa się jako jednorodny wówczas, gdy wszystkie prace w tym procesie są wykonane w jednym stopniu mechanizacji. Występująca niekiedy przy tym niewielka liczba prac w innym stopniu mechanizacji nie powinna przekraczać określonej części pracochłonności całego procesu, przy czym część ta może być wstępnie określona jako najwyżej 25% ogólnej pracochłonności, tzn. że przynajmniej 75% pracochłonności procesu jednorodnego powinno być wykonywane w tym samym stopniu mechanizacji. Proces technologiczny określa się jako prawie jednorodny, jeśli przynajmniej 50% pracochłonności rozpatrywanego procesu jest w tym samym stopniu mechanizacji. Proces technologiczny określa się jako niejednorodny, jeśli prace w rozpatrywanym procesie są wykonywane w różnych stopniach mechanizacji, a pracochłonność żadnej części procesu wykonywana w jednym stopniu mechanizacji nie przekracza 50% pracochłonności całego procesu. Procesy technologiczne o charakterze niejednorodnym mogą być porównywane pomiędzy sobą jedynie w ramach jednego tylko rozpatrywanego stopnia mechanizacji, pod warunkiem zachowania ich podobieństwa. Procesy uważane są za podobne w wypadku, gdy poszczególne elementy składowe porównywanych procesów są jednorodne, czyli wykonywane są w tym samym stopniu mechanizacji. W wypadku wystąpienia niejednorodności procesu mechanizacji w jednym ze stopni, przy porównywaniu wyników analizy prac w innych stopniach trzeba by wykluczać z porównań albo stopień mechanizacji, w którym obserwuje się zjawisko niejednorodności procesu, albo też wyeliminować z analizy we wszystkich stopniach te czynności, które powodują niejednorodność procesu. Wobec wprowadzenia tego rodzaju ograniczeń, wyniki badań procesów, w których występuje zjawisko niejednorodności, będą siłą rzeczy niedostatecznie kompletne. Przy prawidłowym zmechanizowaniu prac w gospodarstwie dąży się do uzyskania jednorodności w miarę możliwości wszystkich procesów technologicznych. W niższym od przeciętnego stopniu mechanizacji mogą być wykonane tylko te prace, które nie sumują się z innymi pracami w okresie szczytowych obciążeń, lub też tylko te, których na obecnym poziomie techniki nie daje się jeszcze w zadowalający sposób zmechanizować (np. zbiór owoców). Wprowadzenie wycinkowe wyższego od przeciętnego w danym gospodarstwie stopnia mechanizacji jest uzasadnione w wypadku, gdy pozwala to na wyraźne zmniejszenie szczytowych obciążeń lub też daje inne, w pełni uzasadnione, korzyści (np. wprowadzenie automatyzacji pojenia bydła). Wprowadzenie wycinkowo wyższego od przeciętnego w danym gospodarstwie stopnia mechanizacji bez wyraźnego uzasadnienia (np. kombajnowy zbiór buraków w gospodarstwie w drugim stopniu mechanizacji) nie tylko może nie dać oczekiwanych korzyści, lecz często może przyczynić się nawet do zwiększenia kosztów produkcji.